Kolesterol Nedir?

Günümüz insanı çağın getirdiği baş döndürücü değişimleri yaşıyor. Teknolojik yenilikler sayesinde farklı bir yaşam tarzı sürüyor:

Daha az hareket ediyor, daha çok çalışıyor ve kendine daha az vakit ayırabiliyor. Dolayısıyla bu yoğun tempo içinde, düzensiz ve sağlıksız beslenme istemeden hayatının vazgeçilmez bir parçası oluyor.

Kalp ve damar hastalıkları tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ciddi sağlık sorunlarından biri. Araştırmalara göre, bugün ülkemizde yaklaşık 15 milyon kişi, yüksek kan kolesterol seviyeleri nedeniyle risk altında. Bunun başlıca sebebi de kuşkusuz Sağlıksız beslenme ve kolesterol hakkında bilgi eksikliği. Ben de gerek muayenehanede gerek hastanede çok sıklıkla bu konu ile ilgili sorular alıyorum. Kısaca kalp ve damar hastalıklarının ortaya çıkışında kolesterol ve beslenme alışkanlıklarının rolünü göstermek amacıyla sık sorulan bir takım sorulardan örnekler vererek anlatmaya çalışacağım.

Kolesterol, insan ve hayvanların vücut hücrelerinde bulunan ve yaşansal açıdan önemli olan yağ benzeri bir maddedir. Kolesterol bir yandan vücudumuzun bazı bölgelerinde (örneğin karaciğerde) sürekli olarak üretilirken, bir yandan da çeşitli besinlerle birlikte vücudumuza girer.

Also listen my podcast on Spotify & Youtube Music

If you do want to support the show, enjoy an extra warm feeling inside when you listen knowing you’ve help keep. If you do want to support the show, enjoy an extra warm feeling inside.

Spotify

Youtube Music

Vücudumuz Kolesterole Neden Gereksinim Duyar?

Kolesterol, vücudumuzdaki hücrelerin yapı taşlarından biri olup, hücrelerin dayanıklılığından sorumludur. Vücudumuzdaki birçok hormonun yapımı için gerekli bir hammadde görevi de gören kolesterol, D vitamininin de yapısını oluşturur ve ayrıca bağırsakta yağların sindirilmesinde rol alan safra asitlerinin yapımı için gereklidir.

İyi Kolesterol ve Kötü Kolesterol Ne Demektir?

Kolesterol vücut içindeki yolculuğunu yağ ve protein yapısındaki küreciklerin içerisinde gerçekleştirir. Kolesterolü damar duvarından alıp uzaklaştıran küreciklere HDL (iyi kolesterol), karaciğerden aldığı kolesterolü damar duvarına taşıyarak damar sertliği ve damar tıkanıklığına neden olan küreciklere ise LDL (kötü kolesterol) adı verilir.

Kolesterol Yüksekliği Neden Olur?

Yüksek tansiyon, şeker hastalığı (diyabet), gut hastalığı, şişmanlık, sigara kullanımı, hareketsiz yaşam tarzı, genetik faktörler ya da stres gibi durumlar vücutta kolesterol miktarının artmasına neden olabilmektedir. Ayrıca yüksek kalorili ve kolesterolden zengin besinlerin fazla alımı da uzun vadede kolesterolün yükselmesine yol açabilir. Vücut her ne kadar kendi üretimini buna göre ayarlamaya çalışsa da, genetik bozukluğu olan bazı kişilerde kolesterol düzeyi normalin üzerine çıkar.

Kolesterol Yüksekliği Kimlerde Görülür?

Yüksek kolesterol, hem kadın hem de erkeklerde genç ergenlik yaşlarından itibaren ortaya çıkabilmektedir. Ailesinde yüksek kolesterol ya da koroner kalp hastalığı bulunan kişilerde görülme riski daha yüksek olduğundan, bu kişilerin özellikle dikkatli olması gerekir.

Kolesterol Yüksekliği Neden Tehlikeli Bir Durumdur?

”Kötü” olarak adlandırılan LDL kolesterolün vücutta artarak damar duvarlarında birikmesi, damarların esnekliğini yitirmesine ve zamanla daralmasına yol açar. Gerekli önlemler ve tedavi uygulanmadığı takdirde, ateroskleroz olarak adlandırılan bu damar sertliği ve tıkanıklığına bağlı olarak yaşamı tehdit eden çok daha ciddi sorunlar gelişebilir:

Kolesterolünüzün Yüksek Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

Damar tıkanıklığı ve onun kötü sonuçları ortaya çıkmadan önce kolesterolünüzün yüksek olup olmadığını anlamanın en iyi yolu, yılda en az bir kez, doktor denetiminde kanınızdaki yağ düzeylerini ölçtürmektir. Yüksek kolesterolü erken teşhis etmek ve vücudunuza zarar vermeden önce gerekli önlemleri almak son derece önemlidir. Bu nedenle, düzenli sağlık kontrolü yaptırarak, ”kötü” kolesterole şans tanımayın.

Kolesterol Seviyesi

Kolesterol Düşürücü Diyet

	Tavsiye edilen gıdalar	Ölçülü yenecek gıdalar	Kaçınmak gereken besinler
Ekmek, Tahıl	Kepekli buğday, çavdar ekmeği, yulaf ezmesi, mısır gevreği, makarna, pirinç, bulgur		Açma, kruvasan, poğaça, vs.
Sütlü ürünler	Yağsız süt, az yağlı peynir ve eritme peyniri, yağsız yoğurt, yumurta akı	Yarım yağlı süt, yarım yağlı peynir (dil peyniri), yarım yağlı yoğurt, haftada 2 yumurta	Tam yağlı süt, konsantre süt, şanti, kaymak, taklit sütü, yağlı peynir ve yoğurtlar
Çorbalar	Sebze çorbası, et suyu çorbası		işkembe çorbası, paça çorbası
Balık	Bütün beyaz etli ve yağlı, balıklar (ızgara, buğulama)	Uygun yağda kızartılmış balık	Balık yumurtası, havyar belirsiz yağda kızartılmış balıklar
Deniz mahsülleri	İstiridye	Midye, istakoz	Karides, kalamar
Et	Tavuk, hindi, dana, av eti	Yağsız sığır, dana jambon, kuzu (haftada 1-2) Dana ve tavuk sosisi, ciğer (ayda 1)	Ördek, kaz, yağlı görünen bütün etler, sosis, salam, pastırma, sucuk, kümes hayvanları derisi
Yağlar		Çoklu doymamış yağlar (ayçiçeği, mısır özü, soya vs.) tekli doymamış yağlar (zeytinyağı, hidrojene olmamış yumuşak margarin)	Tereyağı, Trabzon yağı, iç yağı, kuyruk yağı, hidrojene yağlar, sert margarinler
Sebze ve meyve	Bütün taze ve dondurulmuş sebzeler, bilhassa kuru baklagiller (mercimek, fasulye, nohut vs.), haşlama patates	Uygun yağda kızartılmış patates ve sebze	Belirsiz yağda kızartılmış patates, sebze, cips, tuzlu konserve sebze
Tatlılar	Yağsız sütle yapılan tatlılar (muhallebi, sütlaç vs.), meyve salatası, limon dondurması, aşure, pestiller, kuru yemişli sucuklar, cezerye vs.	Çoklu doymamış yağ veya margarinle yapılan pasta ve bisküviler Badem tatlısı, helva	Dondurma, baklava vs. kremalı pastalar, hazır pastalar, bisküviler, hazır pudingler Çikolata ve bütün çikolatalı hazır tatlı ürünleri
Kuruyemiş	Ceviz, badem, kestane	Yer fıstığı, Antep fıstığı	Hindistan cevizi, tuzlu eğlencelik
İçecekler , soslar	Çay , kahve, neskafe, az kalorili meşrubat	Az yağlı soslar	Fazla tuz, hazır salata sosları, mayonez.