Bilgi paylaşımının çok kolaylaştığı günümüzde her gün çeşitli yayın organlarında beslenme konusunda birtakım haberlerle karşılaşmaktayız. Bunların bir kısmı tamamen bilimsel olmasına rağmen, bazıları ise doğruluktan tamamen uzaktır. Maalesef dikkat çekmek amacıyla yapılan asılsız haberlerin daha çok prim yapması doğru bilinen bir takım yanlışların ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır. Halbuki bilim doğruların artmasından ziyade, bazen yanlışların azalması ile ilerlemektedir. Ne yazık ki insanlar da uzman görüşlerinden ziyade bu tip konulara daha çok itimat etmektedir.
Maydanoz suyu içmek yağları yakar
Yanlış… Maydanoz suyu yağları yakmaz, yağları vücuttan idrar yoluyla atmaz. Maydanoz suyu, kekik suyu, sinameki gibi bitkiler hafif idrar çıkışının artışına ve bağırsakların çalışmasına yardımcı olur. Ancak, yağları vücuttan idrar yolu ile attığı bilgisi tamamı ile yanlıştır. Keşke elimizde böyle yağlardan kolay kurtulmak için bir şey olsaydı. İstediğimiz her şeyi yiyerek ardından kür kür maydanoz suyu içerdik.
Also listen my podcast on Spotify & Youtube Music
Aç karnına limon veya greyfurt suyu içmek yağları eritir
Yanlış… Maalesef herhangi bir yiyecek veya içeceğin tüketilmesi ile vücuttaki depo edilen yağlardan kurtulmak mümkün değildir. Keşke kilo vermek bu kadar kolay olabilse, ancak beslenme tedavisi ve egzersiz programı birlikte sürdürülmeden fazla kilolardan ve depo edilen yağlardan kurtulmak pek mümkün değildir. Dilerseniz deneyebilirsiniz, bir paket katı margarin üzerine limon veya greyfurt suyunu dökün ve bekleyin. Yağda hiçbir değişmenin olmadığını göreceksiniz. Hatta bir kilo limonda bir kilo çilekten daha fazla şeker vardır. Hem gereğinden fazla kalori alırken hem de bir takım mide şikayetlerini de arttırabilirsiniz.
Diyete başladım, şekeri kestim…
Yanlış… Diyet yaparken şekeri kesmek yapılacak en büyük hatadır. Normalde insan vücudunun bir enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerji ihtiyacını da en kolay ve en kısa yoldan karbonhidratlardan sağlar. Normalde şeker hastalarının bile vücut yapılarına göre değişmekle birlikte günde en az 25-50 gr şeker alma zorunluluğu vardır. En kaba tarifi ile mutlaka 3 günde bir tatlı yeme ihtiyacı duyar. Bu kilolu ve şeker hastası olmayan bireylerde daha fazladır.
Diyete başladım, ekmeği kestim…
Yanlış… Diyet yaparken yapılan yanlışlardan birisi de ekmeği tamamen kesmektir. Özellikle lif oranı yüksek ekmekler sindirimi düzenlemek, bağırsakların daha muntazam çalışmasını sağlamak, yemekle alınan karbonhidratların emilimini yavaşlatır, tokluk hissi verir.
Zeytinyağı zararsız olduğu için rahatça tüketilebilir
Yanlış… Zeytinyağı önerdiğimiz yağlardan biridir. Zeytin yağı ve fındık yağı Omega – 9 adı verilen yağ asitlerini içermektedir. Ancak ekmeğinizi zeytinyağına bandırarak, salatalarınıza gönlünüzce zeytinyağı gezdirerek bolca tüketmeyiniz. Sonuçta katı da olsa sıvı da olsa 1 gram yağ 9 kcal. enerji vermektedir. (1 gram şeker 4 kcal enerji verir.) Bu nedenle katı yağlar kötü olarak tanımlanırken, zeytinyağı da kötünün iyisi olarak görülmeli, aşırı kullanımdan kaçınılmamalıdır.
Light ürünler zayıflama diyetlerinde serbestçe tüketilebilir.
Yanlış… Bir ürünün üzerindeki “light” ibaresi o besinin gün içerisinde serbestçe tüketilebileceği, enerjisinin olmadığı anlamına gelmemektedir. Light ibaresi kalorisi o ürünün benzerlerine göre azaltılmış demektir. Örneğin piyasada light cipsler satılmaktadır. 200 gr bir paket cips ortalama 1200-1400 kcal enerji içermektedir. Yani kabaca ifade etmek gerekirse ortalama ağırlıktaki bir hanım için düzenlenmiş bir diyetin günlük kalori miktarı ile aynıdır. Bu kalori light üründe %20 oranında azaltılmış olarak sunulmaktadır. O nedenle besinler satın alınırken etiketleri iyi bir şekilde okunmalı ve yorumlanmalıdır. Uygun olan ürün de serbestçe tüketilmemeli, eşdeğeri olan başka bir besinin yerine tercih edilmelidir. Aksi taktirde farkında olunmadan yüksek oranda enerji alımına, dolayısıyla kilo kazanımına yol açabilir.
Karbonhidratlarla proteinleri karıştırmamak gerekir.
Yanlış… Israrla bu soru ile her zaman karşılaşırım. Ne yazık ki bu da doğru bilinen koca yanlışlardan biridir. Bunun iki temel sebebi vardır. Birincil olarak insan doğası itibarı ile et ve ot yiyen bir yaratık olarak yaratılmıştır. Bunu ayırarak bir kazanç elde etmeye çalışmak insanın doğasına da aykırı olacağı için kabul edilemez bir durumdur. İkincil olarakda pratikte ve teorikte zaten bu durum pek mümkün değildir. Örnek olarak bir süt kutusunun üzerindeki etiket bilgilerine bakacak olursanız içerisinde hem karbonhidrat hem yağ hem de protein olduğunu göreceksiniz. Aynı şey yoğurt için de geçerlidir. Hatta karbonhidrat diye bildiğimiz pirinç ve makarna paketlerinin üzerindeki etiket bilgisini incelediğimizde protein de içerdiklerine tanık oluruz. Yani sürekli olarak çok faydalı olarak bahsedilen bu tip ayırma diyetleri temelinde kocaman bir yanlıştır. Bu durumda bizim hiç süt – yoğurt tüketmememiz gerekir.
Işık ve Sevgiyle Kalın…
Dr Bilgin SILAN
