Obezite

Obez olup olmadığımızı anlayabilmek için, bugün bütün dünyada uygulanan çok basit bir yöntemi biz de rahatlıkla kullanabiliriz. Beden Kitle indeksi ya da İngilizce bilinen adıyla Body Mass Index (BMI) denen ve kolayca hesaplanabilen bir oran yoluyla, herkes kendi kendine fikir sahibi olabilir. Temel olarak BMI şu şekilde hesaplanır. Kilogram cinsinden vücut ağırlığının metre cinsinden boyun karesine bölünmesi ile hesaplanır.

Eğer beden kitle indeksiniz 18.5 in altında ise zayıfsınız. Bu halinizden memnun olabilirsiniz ancak, normal sınırların altında olduğunuzu sakın unutmayın. Günümüzde zayıflık hali güzellik ve sağlı olma kavramları ile eşdeğer tutulsa da sizin de sağlığınıza ve beslenmenize dikkat etmeniz gereklidir. Özellikle BMI düzeyi 16 dan daha düşük olanlar çok acil bir metabolizma hastalıkları uzmanı ile görüşmelidir.

Beden kitle indeksiniz 18.5-25 arasında ise, sizin durumunuz gerçekten ideal demektir. Büyük olasılıkla dengeli besleniyorsunuz ve egzersizi ihmal etmiyorsunuz. Ama unutmayın ki sağlıklı yaşam tarzı devam ettirmek önemlidir. Eğer BMI 25 civarlarında ise bazı şeylere dikkat etmek gereklidir.  Sitemizdeki yaşam tarzı değişikliği ile ilgili bölüme bakmalısınız.

25-30 arası eden beden kitle indeksine sahipseniz derhal harekete geçmelisiniz. Fazla kilolu olmak sizi şu an için rahatsız etmiyor olabilir, ancak unutmayın ki vücudunuzda birikmiş olan yağlar daha sonra sizi rahatsız etmeye başlayacaktır. Vücudunuz size bir takım uyarılar veriyor olabilir. Belki siz de bu uyarıları fark ediyorsunuz. Örneğin basit bir yürüyüşle bile eskiye oranla daha çabuk yoruluyor, bir iki kat merdiven çıkarken nefes nefese kalıyor ve daha çok terliyorsunuz ve eminiz ki siz bunları kilonuza değil de, yaşınıza veya başka alışkanlıklarınıza bağlıyorsunuzdur. Vücudunuzun uyarılarını dikkate almak gereklidir. Yapmanız gereken hiç de zor değil. Bir süre her gün neler yediğinizi ve herhangi sıklıkla yediğinizi, ne kadar süre hareket ettiğinize dikkat edin. Sıkıntının kaynağını kolaylıkla fark edeceksiniz. Kendiniz bir şeyler yapabileceğiniz gibi doktorunuzdan da yardım isteyebilirsiniz.

Hesapladığınız beden kitle indeksi 30 ve üzerinde çıkıyorsa mutlaka en kısa sürede doktorunuz ile görüşmelisiniz.  “Ben halimden memnunum”  demeyin sakın çünkü siz de sorunlarınızın farkında olmayabilirsiniz. Elbette kendi başınıza da yapabileceğiniz birçok şey var, ama doktorunuzun yardımları ve desteği işinizi çok kolaylaştıracaktır. Ayrıca doktorunuzun yapacağı muayene ve tetkikler sonucunda ilaç kullanmanız gerekebilir.

Obezite ile mücadele, birkaç hafta veya birkaç ayla sınırlı, mucize diyetler ile ya da “gelin sizi 15 günde tığ gibi yapalım” merkezleri ile başarılabilecek bir iş değildir. Başarı sadece sizin kendi isteğiniz ve doktorunuzun yardımı ile yaşamınızda yapacağınız küçük ama önemli değişikliklerle sağlanabilir.

Biz hekimler, bir kişiyi değerlendirirken basit kalıplarda hareket etmeyiz. Bu yüzden “Hastalık yoktur, hasta vardır” diye atasözü haline gelmiş bir cümlemiz vardır. Obezite değerlendirmesi yaparken de sadece boy/kilo oranını değerlendirmek hatalı bir yaklaşım olur. Vücut yağ ve kas kitlesi, kişinin beden yapısı da önem arz eder. Normal kilo rakamına sahip bir kişi gereğinden fazla yağ dokusuna ve az kas kitlesine sahip olabilirken, hayatı boyunca spor yapmış kas kitlesi yüksek (dolayısıyla vücut ağırlığı yüksek) ve yağ dokusu çok az olabilir.

Aktif ve sağlıklı kalabilmemiz için vücudumuzun belli oranda yağa ihtiyacı vardır. Yağlar, eklemlerimizin desteklenmesi, organlarımızın korunması, vitamin teminimiz, vücut ısımızın kontrolü, enerji depolanması (aç kalma halinde), gibi görevler üstlenmektedir. Bu yüzden vücudumuzda belirli bir oranda yağ kitlesinin bulunması gereklidir. Fazla yağ oranı ciddi sağlık problemlerine yol açarken, gereğinden az yağ ise yaşamsal risk oluşturmaktadır. Şöyle ki yağ oranı, kadınlarda %10-%12’nin, erkeklerde ise %5-%6’nın altına düşmemelidir. Eğer bu rakamların altına düşecek olursa çok ciddi bir takım problemlerle karşılaşılabilir. Özellikle günümüzde aşırı zayıflık hali sağlıklı olmakla karıştırıldığı bir dönemde bu durumun bilinmesi ve öneminin vurgulanması çok önemlidir.

                                    Kilonuzdaki küçük bir azalmanın bile sağlığınız için ne kadar faydalı olduğunu aklınızdan hiç çıkarmayın.